Sütten kesme süreci ve yöntemleri, dikkat edilmesi gereken noktalar

Bebeğinizle o özel anları doya doya yaşadınız; yavrunuzu sıcağınıza sarıp sarmalayıp sütünüzle beslediniz. Amaaa, artık sütten kesme vakti geldi(mi?). Bebeğiniz buna hazır mı? Peki ya siz hazır mısınız? Sütten kesmenin bir zamanı var mıdır? Sütten kesme yöntemleri nelerdir? Sütten kesme vakti geldiğinde nelere dikkat etmelisiniz? Örnek olarak, sütten kesme sürecim nasıl geçti?

Sütten kesmenin bir zamanı var mıdır?

Anne sütü bebeklerin doğumdan itibaren, dostu, ilacı, yemeği, suyu, atıştırmalığı, her şeyidir. Ayrıca anne ile bağ kurmanın en kolay yoludur. İlk 6 ay yalnızca anne sütü, ilk 1 yıl ağırlıklı olarak anne sütü, bebeklerin anne sütü alımı için uzmanların yegane önerisidir.

Araştırmalarım sonucunda gördüğüm; uzmanlar, bu konuda fazla aceleci olunmaması, fakat fazla da geç kalınmaması gerektiği yönünde uyarıda bulunuyor. Bebeğin psiko-sosyal gelişimi dikkate alındığında, bu konuda en ideal süre, doğumdan itibaren yaklaşık 2,5 yıldır. Bu, sütten kesme süreci dahil bir süredir. Bu sürede bebeğinizi de kendinizi de hazırlama imkanı bularak, sıkıntısız ve sağlıklı bir sütten kesme süreci yaşayabilirsiniz. Tabi bu uzmanların önerisi. Bir de anne ve bebeğin beklentileri ve psikolojik durumları var ki, bu zamanlama üzerinde asıl belirleyici olan da budur aslında. Bu süreçte hem kendi psikolijiniz açısından hem de bebeğinizin psikolojisi açısından bir uzmana danışarak, en ideal zamanı birlikte belirlemenizde yarar var.

Sütten kesme yöntemleri nelerdir?

Sütten kesme konusunda genelde iki yöntem kullanılmaktadır: Bir anda kesme ve kademeli olarak kesme.

1) Bir anda sütten kesme:

Sütten kesme yöntemleri arasında en yaygın kullanılan yöntemdir. Karar verildikten sonra bebeği sütten bir anda kesmek şeklinde uygulanır. Bu da genellikle iki şekilde yapılır; tiksindirme ve bebeğin yanından ayrılma.

Tiksindirme:

Memeye kahve vb. maddeler sürülerek, bebek meme istediğinde bu şekilde gösteriliyor. Bebek bu durumda gördüğü memeyi emmek istemiyor. Bu, bir kaç gün boyunca, bebek vazgeçene kadar uygulanıyor.

Bebeğin yanından ayrılma:

Bebeği birkaç günlüğüne anneanne, babaanne gibi bir yakına bırakma şeklinde uygulanıyor. Bebek emmekten vazgeçtiğinde dönülüyor.

2) Kademeli olarak sütten kesme:

Sütten kesmeye karar verildiği andan itibaren süt saatlerinin net bir programa göre düzenlenerek, yavaş yavaş azaltılmasıdır. Örneğin; günde içinde 6 kez emziriliyorsa, bu sayının üçe dörde düşürülmesi, giderek daha da seyreltilmesi ve nihayetinde çocuğun ve annenin alışması sağlanarak kesilmesidir. Sonrasında ise gece emzirmeleri de yine azaltarak kesilir.

Sütten kesme vakti geldiğinde nelere dikkat etmelisiniz?

Öncelikle net bir karar vermelisiniz; sütten kesecek misiniz, yoksa bir süre daha devam edecek misiniz? Vaktinin geldiği konusunda kesin kararlıysanız, o halde bu dönem bebeğiniz için de sizin için de stresli bir süreç olabileceğinden, bu stresi azaltmak için her şeyi baştan planlayın. Mesela, bu süreçte bebeğiniz emme isteği ile yanınıza geldiğinde, dikkatini nasıl dağıtacaksınız; gün içinde bebeğinizin dikkatini başka yöne çekmek için hangi aktiviteleri uygulayacaksınız; geceleri emme isteğini bastırmak adına ne gibi önlemler alacaksınız? Bu gibi sorulardan hareketle programınızı yapın.

Şayet bir anda kesmeyi düşünüyorsanız, program yaparken gögüslerinizde oluşacak rahatsızlıkları da göz önünde bulundurmanızda yarar var. Bir anda kesmek için bebeğin yanından ayrılma yolunu seçmeyi düşünüyorsanız; şahsi fikrim ve tavsiyemdir, böyle bir şeyi kendinize de bebeğinize de yapmayın. Hangi sebeple olursa olsun, yavrunuzu bırakmayın. Onun sizin ilginize, sevginize ve şefkatinize ihtiyacı olduğunu unutmayın. Özellikle bu süreçte…

Bu süreçte sevginizi, ilginizi bebeğinize iki kat daha fazla gösterin. Sıcaklığınızı, şefkatinizi bebeğinize daha fazla hissettirin.

Bebeğiniz, bebeklikten çocukluğa geçiş dönemi olan 2 yaşlarındaysa, bu süreçle ilgili onunla basit ama gerçekçi bir şekilde konuşabilirsiniz. Artık büyüdüğünü, annenin sütünün bittiğini, çeşit çeşit lezzetli yemeklerin, meyvelerin, yoğurt ve sütün onu beklediğini basitçe anlatabilirsiniz. Sık sık onu ne kadar çok sevdiğinizi ve onun her zaman yanında olduğunuzu söylemeyi de ihmal etmeyin.

Beslenme saatlerini, emzirme dönemlerinde olduğu gibi yine özel hale getirin. Biberonla besleniyorsa, kucağınıza alın, ikinizin de rahat olacağınız bir vaziyette biberonu ile mamasını verin. Bu sırada göz teması kurmaya, gülümsemeye dikkat edin.

Benim sürecim hakkında;

Bebeğim iki yaşına geldiğinde, işten ayrılmıştım, sürekli evde olduğumdan çocuğum anne sütüne daha da bağlı hale geldi. Öyle ki özellikle kahvaltı ve öğle öğünlerimiz neredeyse kayboldu. 2 yaşını tamamlamış bir çocuğun artık öğünlerde de gereken besini alabilmesi gereklidir. Eh tabi çevreden de sık sık uyarılar gelmeye başlayınca… Burada yazdıklarımı araştırmadan, çevreden gelen uyarılar ve diğer sebepler neticesinde baskılanmış hissederek bir anda kesmeye karar verdim.

Yöntemim; tiksindirme.

İlk gün biraz kahve sürdüm, süt istediğinde gösterince, şaşırdı ve güldü ama emmedi. İlk gün gündüzümüz nispeten kolay geçti. Ama gece… Geceleri sık emdiğinden, her biyolojik saatinde uyandı ve ısrarcı şekilde ağladı.

O kadar içime dokundu ki bu durum; ah dedim, hata mı yaptım? O an farkettim ki; çocuğum için evet zor bir durum, fakat meğer benim için de ne kadar zormuş. İlk günün akşamından itibaren, henüz çocuğum bile bir tepki vermeye başlamamışken(henüz gece yatmadan öncesinden bahsediyorum); ben bir anda, hiçbir sebep yokken ağlama atakları, dünyanın sonu gelmişcesine iç kararması, bebeğimin benden kopması korkusu, suçluluk, baş ağrıları gibi durumlar yaşamaya başladım. Anladım ki, asıl ben psikolojik olarak hiç de hazır değilmişim. Hele ikinci gün çocuğum biraz daha huysuzlaşıp beni itlemeye, bana kızmaya başlayınca iyice korku düştü içime. Öğle uykusu bile uyumadı o gün.

İlk başta yapmam gerekeni o zaman yaptım ve bir uzmana koştum hemen. Doktor her şeyden önce bunun gerekli ve eninde sonunda yaşanacak bir durum olduğunu, bu yüzden suçluluk hissetmemem gerektiğini ifade etti. Sütten kesmeyi ani bir şekilde uyguladığım için, çocuğumun anne beni bıraktı gibi bir psikoloji ile bana tavır alması olabilen bir durummuş. Bu yüzden bu süreçte çocuğuma daha fazla ilgi göstermem gerektiğini vurguladı. Sonuç olarak, bir uzmana danışmak iyi geldi. Çocuğumu sık sık kucağıma aldım, parklara götürdüm, sık sık atıştırmalıklar yapıp verdim, onunla konuştum… Kilit nokta bana göre budur. Onunla konuşmak… İşe yaradı ve sonraki günlerde bana karşı yumuşadı ve her şey yeniden eğlenceli olmaya başladı. Benim o psikolojiyi atmam biraz daha uzun sürdü; ama 2-3 ayın sonunda nihayet geçti.

Benim kendime kızdığım noktalar;

• Neden önce bir uzmana danışmadım?

Bu, çocuğuma destek olmam gereken zamanda, desteğe ihtiyaç duyar haline gelmeme sebep oldu. Her anne ve her bebek farklıdır. Bu yüzden bir uzmana danışarak hareket etmek, her zaman fayda sağlar.

• Neden bu yöntemi tercih ettim?

Aslında sabırlı bir anneyim, çocuğumla konuşa konuşa, kademe kademe kesmek bana daha çok uyabilirdi. Ve zaten yavrumu rahatlatmak için yine uzun uzun konuşmalar yaptık, yani iş yine konuşmanın faydalarına döndü. İlk seferlerde kabullenmedi, konuşmaktan kaçtı ama neticede yumuşadı.

Sonuç olarak;

Ben yavrumu sütten keseli 4 ay oldu. Ve bu dört ayda, aramızda güçlü, güzel bir bağ oluştu. İlgi ve sevgi çocuklar için her dönemde olduğu gibi bu dönemde de çok önemli. Onu ne kadar çok sevdiğinizi ve değişen hiçbir şey olmadığını bu dönemde ona sık sık söylemeli ve hissettirmelisiniz.

Bu sürece her şeyden önce kendinizi hazır hissettiğinizde başlamanızı tavsiye ederim. Aksi halde çok yıpratıcı olabiliyor.

Sizlere bir yararı dokunması dileğiyle. Sevgiyle kalın.