Gebelikte beslenme

Gebelik süreci, her bakımdan özen ve dikkat isteyen bir süreçtir. Ne yediğimiz, ne kadar yediğimiz, nasıl oturduğumuz, nasıl kalktığımız, nasıl uzandığımız, ne kadar yürüdüğümüz; gibi konuların hepsi ve daha fazlası hamilelik boyunca anne ve bebeğin sağlığı açısından bir hayli önem taşımaktadır. Bu konular içinde, ilk kez anne olacakların, sağdan soldan her yandan gelen uyarılarla kafalarını en çok karıştıran, şüphesiz gebelikte beslenme konusudur.

Gebelikte beslenme

Peki, gebelikte sağlıklı, düzenli ve yeterli beslenme nasıl olmalıdır; gebelikte beslenmenin bir ölçüsü var mıdır? Gıda takviyesi gerekli midir? Gebelik süresince beslenme konusunda nelere dikkat etmeliyiz ve hangi gıdalardan kaçınmalıyız? Gebelik boyunca önerilen kilo alımı ne kadardır?

Gebelikte sağlıklı, düzenli ve yeterli beslenme nasıl olmalıdır; Gebelikte beslenmenin bir ölçüsü var mıdır?

Gebeliğe karar verildiği andan itibaren anne adaylarının en çok kafasını kurcalayan konulardan biri gebelikte beslenme konusudur. Bu konu kendi içinde birçok soru işareti barındırmaktadır. Bu soru işaretlerinin başında; “gebelikte yeterli beslenme nasıl olmalıdır, bir ölçüsü var mıdır?” sorusu gelir. Gebelikte az ya da çok değil; kararında beslenme aslolandır.

Gebelikte aşırı beslenme;

“Gebelikte iki kişilik yemek gerekir, ne kadar çok yenirse o kadar iyidir” diye yaygın bir düşünce vardır. Fakat hamilelik sürecinde alınması gereken kalori, hamilelik dışında ihtiyaç duyulan kaloriden çok az farklılık göstermektedir. Gebelik boyunca yetersiz beslenme bebek ve anne sağlığı açısından ne kadar yanlış ise, gereğinden fazla beslenme de bir o kadar yanlış ve zararlıdır. Öyle ki, gebelik süresince gereğinden fazla beslenip alınması gereken kilonun çok üstünde kilo alınarak bir çok hastalığa davetiye çıkarılabilir. Bu rahatsızlıklardan bazıları:

• Erken doğum riski,
• Problemli doğum süreci,
• Varis sorunu,
• Aşırı yorgunluk,
• Diyabet,
• Sezaryen sonrası zorlu bir iyileşme süreci veya komplikasyon yaşama riski,
• Doğum sonrası deri deformasyonu ve sarkma sorununun daha belirgin yaşanması.

Gebelik sırasında sağlıksız, dengesiz ve aşırı beslenme yukarıda saydıklarımız dışında daha birçok probleme kaynaklık edebilir. Bunlar dışında anne adayının ruh sağlığı üzerinde de olumsuz etkiye sahiptir. Estetik görünümün bozulması, toparlanamama endişesi gibi düşünceler, aşırı kilo alındığı zaman pekişerek artar; annede stres oluşmasına sebep olarak, hem bebeğin hem annenin olumsuz yönde etkileneceği stresli ve riskli bir gebelik süreci yaşanmasına neden olur.

Gebelikte gerekenden az beslenme;

Bunun yanında kilo alma ve fiziksel bozulmadan çekinme sebebiyle yeteri kadar beslenmemek de oldukça zararlıdır. Anne hamile bir vücudun günlük ihtiyacını karşılayacak kadar kalori almak zorundadır. Günlük kalori miktarının karşılanmaması da bir takım sorunlara yol açar:

• Halsizlik
• Stres
• Vitamin ve mineraller açısından yoksunluk,
• Vitamin ve mineral eksikliğine bağlı kansızlık vb. rahatsızlıklar,
• Bebek anne karnındaki gelişimi için ihtiyacı olan besinleri anne kanından karşılar; fakat anne yeteri kadar beslenmediğinde bebek de ihtiyacı olan besinleri karşılayamaz,
• Problemli doğum süreci,
• Doğum sırasında kanama gibi bir sorunla karşılaşılması halinde, kan değerlerinin yetersiz beslenmeden dolayı düşük olmasına bağlı olarak annenin hayati risk yaşaması,
• Doğum sonrası zayıf bünyeden kaynaklanan sorunlar,
• Süt oluşumunun olumsuz yönde etkilenmesi,

Bunlar gibi birçok problem, hamilelik döneminde yeterli besin alınmamasının olası sonuçlarıdır.

Özetle; hamilelik döneminde beslenme miktarı ne çok fazla olmalı; ne de gereğinden az olmalı. Yetişkin bir bireyin günlük kalori ihtiyacı ortalama 2000 kalori iken, bu miktar hamileliğin ilk 3 buçuk – 4 ayında 2500-2600 kalori iken; sonraki aylarında ise 2700-2800 kalori kadar olmalıdır. Bu kalori miktarının altında ya da üzerinde kalori alımı sözünü ettiğimiz sorunlara yol açabilmektedir. Bu sorunlar hem anne için hem bebek için hayati risk taşımaktadır.

Bunların yanısıra gebelik boyunca sağlıklı, düzenli ve yeterli beslenme için, bebeğinize ve size yarar sağlayacak; süt ve süt ürünleri, sebze-meyve, et, tavuk, balık gibi kalsiyum, lif, protein, demir, folik asit, c vitamini bakımından zengin olan temel gıdalara ağırlık vermelisiniz.

Gıda takviyesi gerekli midir?

Gebeliğin başından, hatta planlanmasından itibaren sağlıklı, düzenli ve yeterli beslendiğiniz takdirde özel durumlar olmadıkça büyük ihtimalle vitamin ve mineral takviyesine ihtiyacınız olmayacaktır. Bu konuda doktorunuz, test sonuçlarına göre sizi yönlendirecektir.

Gebelik süresince beslenme konusunda nelere dikkat etmeliyiz ve hangi gıdalardan kaçınmalıyız?

Gebelikte beslenme konusunda nelere dikkat etmeliyiz?

• Gebeliğin başlangıcından itibaren yeme içme alışkanlıklarınızı tamamıyla düzenlemeniz gerekmektedir. Beslenme alışkanlıklarınız içerisinde hazır gıdalar, dondurulmuş ürünler, fast-food türevi gıdalar varsa, bunlardan derhal uzaklaşmalısınız.
• Midenizi rahatsız edecek asitli gıdaları tüketmemelisiniz.
• Gereğinden fazla kilo almanıza neden olabilecek yağlı, şekerli gıdalardan uzak durmalısınız.
• Fazla tuzlu gıdalar sağlığınızı gebelikte de olumsuz yönde etkileyebileceğinden, fazla tuzlu gıdalardan uzak durmalısınız.
• Unlu mamüllere dikkatli yaklaşmalısınız.
• Gebelik süresince sıvı ihtiyacınız normalin çokça üzerinde olacağından bolca sıvı tüketmelisiniz. Taze sıkılmış meyve suyu, bolca su ile günlük sıvı ihtiyacını karşılamalısınız.
• Marketten aldığınız her türlü ürünün son kullanma tarihine mutlaka bakmalısınız.
• Tükettiğiniz süt ürünlerinin pastörize olmasına dikkat etmelisiniz.

Hangi gıdalardan kaçınılmalı?

• Sigara, alkol ve uyuşturucu gibi maddelerin kullanımından kaçınılmalıdır.
• Tarihi geçmiş gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Beklemiş, tazeliğini kaybetmiş gıdalar tüketilmemelidir.
• Hızlı fermantasyon teknolojisi ile üretilen gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Kafein içeren; kola, kahve, çay, kakao gibi gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Asitli, fazla yağlı, fazla tuzlu gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Bazı baharatlar gebelik sağlığı açısından olumsuz etkilere sahiptir; bu sebeple baharatlı gıdaları doktorunuza danışmadan tüketmemelisiniz.
• Bitki çaylarının da bazıları anne-bebek sağlığı açısından olumsuz etkilere sahip olduğundan yine doktora danışılarak tüketilmelidir.

Gebelik boyunca önerilen kilo alımı ne kadardır?

Gebelikte alacağınız ortalama kilo, hamileliğinizin ilk kontrolünde doktorunuz tarafından size söyleyecektir. Almanız gereken maksimum kilo, hamile kaldığınız zamanki kilonuz doğrultusunda belirlenir. Fazla kilolu olsanız dahi hamilelik sırasında rejim yapmanız kesinlikle tavsiye edilmez. Bu sebeple kilo kontrolünü gebelik öncesi sağlamanız gerekmektedir. Şayet fazla kilo ile hamile kaldıysanız, bu durumda yalnızca fazla yağlı ve fazla şekerli gıdaları tüketmeyerek kontrol sağlayabilirsiniz. Bu durumda zaten doktorunuz beslenme konusunda size detaylı bilgi verecektir.

Gebelikte genellikle gebelik başındaki kilonuz doğrultusunda önerilen kilo alımı şu şekildedir: