Gebelik rahatsızlıkları için neler yapılabilir?

Önceki iki yazımızda ‘Gebelikte sık görülen rahatsızlıklar‘ ve ‘Gebelikte ortaya çıkan hastalıklar‘ başlıklarını ele almıştık. Uzun konular olduğundan bölerek anlatmamız gerekti. Bu yazımızda da ‘ Gebelik rahatsızlıkları için neler yapılabilir ‘ başlığını ele alarak, önceki iki yazıda bahsettiğimiz rahatsızlıklarla ilgili yapılabileceklere dair kısaca önerilerde bulunacağız.

Gebelik rahatsızlıkları için neler yapılabilir?

1) Gebelikte Bulantı ve kusma:

Gebelikte bulantı ve kusma şikayetleri gibi gebelik rahatsızlıkları genellikle normal görülen şikayetlerdir. Çoğunlukla kısa süre içinde kaybolurlar. (Bu rahatsızlıkla ilgili daha ayrıntılı bilgi için ‘Hamilelik bulantıları‘ Başlıklı içeriğe göz atabilirsiniz.) Şikayetleri azaltmak için yapılabilecekler;

• Yağlı ve asitli gıdaların tüketiminden kaçının,
• Sabahları yataktan çıkarken olabildiğince yavaş hareket edin.
• Yatağınızın baş ucunda sabah kalkarken içinizi bastırması için kraker, ekmek vb. bulundurun.
• Sabah öğünlerinde midenizi rahatsız etmeyecek, kuru tost veya yağsız gözleme türevi gıdalar tüketin.
• Sabah saatlerinde fazla sıvı tüketmeyin.
• Kokulardan uzak durun. Hoş kokular bile ağırsa bulantılarınızı tetikleyebilir.
• Öğün aralarını kısaltın, öğün miktarlarını azaltın. Çünkü mideniz ne boş olmalı, ne de çok dolu.
• Kahve, çay vb. gibi kafein içeren ve meyve suları gibi şeker içeren içeceklerden uzak durun.

2) Baş ağrısı:

Gebelik rahatsızlıkları içinde en sık karşılaşılan rahatsızlıklardan birisidir. Tabi ki gebeliğin seyrinde normal görülür fakat yine de dikkat isteyen bir konudur. (Bu rahatsızlıkla ilgili daha ayrıntılı bilgi için ‘Gebelikte baş ağrısı‘ Başlıklı içeriğe göz atabilirsiniz.) Neler yapılabilir:

• Bolca dinlenmeye özen gösterin,
• Zihninizi yoracak uğraşlardan uzak durmaya çalışın,
• Gebeliğe uygun egzersizler için zaman ayırın. Vücudunuzu hareketlendirmek dolaşım sistemini düzenler, böylece beyne daha düzenli oksijen ulaşır, bu da baş ağrıları üzerinde olumlu etkiler sağlar.
• Stresten uzak kalmaya çalışın. Stres, her durumda baş ağrılarının en önemli sebeplerinden birisidir.
• Bolca su içmeye özen gösterin. Vücut susuz kaldığında, dehidre olur. Dehidrasyonun da en önemli belirtisi baş ağrısıdır.
• Öğünlerinizi kısa aralıklı, az miktarlı olarak düzenleyin.
• Baş ağrılarınızı gözlemleyin; böylece neden kaynaklandığını çözebilir ve o kaynağı ortadan kaldırabilirsiniz.
• Baş ağrılarınız belirdiği zamanlarda ılık duş alın,
• Başınıza yumuşak hareketlerle masaj yapın.
• Gürültülü ortamlardan kaçının.

3) Baş dönmesi ve baygınlık:

Gebelik rahatsızlıkları içinde ilk görülenlerden bir diğeridir. Gebeliğin seyrinde normal kabul edilen bir diğer şikayettir. Yine de her rahatsızlıkta olduğu gibi doktorunuzu bilgilendirmenizde yarar vardır. Neler yapılabilir:

• Otururken, kalkarken, yatıp kalkarken olabildiğince yavaş hareket edin.
• Vücudunuzu yoracak faaliyetlerden kaçının,
• Fazla ayakta kalmaya çalışın,
• Sıcak ve havasız ortamlarda bulunmamaya çalışın.
• Asla aç kalmayın; öğünlerinizi kesinlikle ertelemeyin ya da ihmal etmeyin. Kan şekerinizin düşmesi bu şikayetlerinizi arttırır.
• Baş dönmesi ya da baygınlık hissi geldiğinde, yavaşça uzanıp ayaklarınızı yukarı kaldırarak bir nesneye yaslayın.

4) Şişlik(ödem):

Özellikle hamileliğin son aylarında karşılaşılan gebelik rahatsızlıkları içinde yer alır. Vücut ağırlığının artmasına, uykusuzluk ve yorgunluğa bağlı olarak ortaya çıkar. Neler yapılabilir:

• Ayaklarınızı bel seviyesinden yükseğe, altına bir destek koyarak kaldırın, sık sık bu vaziyette dinlenin.
• Fazla yürümemeye, ayakta kalmamaya, yorulmamaya çalışın. Fakat tamamıyla hareketsiz de kalmayın.
• Bol bol su içmeye özen gösterin.

5) Bel ve sırt ağrıları:

Hamilelik hormonları, rahmin büyümesi ve vücuttaki kilo dağılımının orantısızlığı gibi sebeplerle gebelikte yaygın olarak görülen rahatsızlıklardan birisidir.

• Gebelik kilonuzu sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenerek kontrol altında tutmaya dikkat edin.
• Uzun süre ayakta kalmamaya dikkat edin.
• Uzun süre hareketsiz kalmamaya dikkat edin.
• Gebeliğe uygun egzersizler yapın.
• Yüksek topuklu veya tamamen topuksuz ayakkabılar giymekten kaçının.
• Dar giysiler gitmeyin
• Eğilip dogrulurken, yatıp kalkarken, oturup kalkarken yavaş ve dikkatli hareket edin.
• Bir işle uğraşırken, dikkatli hareket edin.
• Sert bir yatak kullanın.
• Yatarken dizlerinizi karnınıza doğru çekip göbeğinizin altını, dizlerinizin arasını ve belinizi yastıklarla destekleyin.

6) Mide yanması:

Gebelik rahatsızlıkları arasında en sık karşılaşılanlardan bir diğeri. Mide kapakçığının gebelik sebebiyle gevşemesine bağlı olarak mide asitlerinin yemek borusuna kaçıp burada tahriş yaratması ile ortaya çıkan rahatsızlıktır. Neler yapılabilir:

• İlk olarak, uzanırken gövdenizin üst kısmını biraz daha yüksekte tutmaya gayret edin. İki yastık kullanabilirsiniz.
• Yatmadan önce ılık süt için,
• Yağlı, baharatlı ve asitli gıdaların tüketiminden kaçının.
• Öğün aralarını kısaltın ve öğün miktarlarını azaltın.

7) Çatlaklar:

Gebelikte ani kilo artışı ile özellikle son bir iki ayda ortaya çıkan rahatsızlıktır. Ve malesef izleri belirginliğini yitirse de kalıcı bir sorundur. Neler yapılabilir:

• Ani ve kontrolsüz kilo almamak için sağlıklı gıdalar tercih edin ve yeteri miktarda beslenin.
• Vücudunuzu içten dışa nemlendirmek için bol su içmeye özen gösterin.
• Çatlak oluşumunu önlemek için gebeliğin ilk zamanlarından itibaren düzenli olarak nemlendirici krem kullanın.

8) Kramplar:

Gebelikte vücuttaki kalsiyum miktarının azalması ve fosfor oranının artmasına bağlı olarak ya da laktik asit birikmesi sebebiyle ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Neler yapılabilir:

• Öncelikle sorunun neden kaynaklandığını anlamak için test yapılır, ardından test sonucuna göre doktorunuz gerekli görürse kalsiyum ve D vitamini içeren gıda takviyesi verebilir.
• Bunun dışında kramplar sırasında ayaklarınıza soğuk kompres uygulanması yararlı olacaktır.
• Kendinizi fazla yormamak koşuluyla yürüyüşler yapmanız da fayda sağlar.

9) Uyku düzeninde bozulma:

Gebeliğin doğasındandır, doğum sonrası uykusuzluğuna hazırlar bünyeyi 🙂 Birçok sebepten dolayı gebeliğin her döneminde görülebilen bir sorundur. Neler yapılabilir:

• Kafein bakımından yoğun içecekleri özellikle akşam saatlerinde tüketmekten kaçının.
• Beyninize uyku sinyalleri gitmesi için belli saatlerden sonra sakinleştirici uğraşlarla meşgul olun.
• Kitaplar rahatlatıcı etkileriyle uykuyu çağırır; bundan faydalanmak için uyku saatinize yakın biraz kitap okuyun.
• Duş almanın rahatlatıcı etkisi tartışılmaz. Ilık bir duş gevşemenizi sağlayacaktır.
• Uyku düzeni kurun ve buna kesin olarak uyun.

10) Kabızlık ve basur:

Gebelik hormonlarının etkisiyle makat kaslarındaki gevşemeden ve rahmin büyüdükçe makat çevresindeki damarlara baskı yapmasından dolayı kabızlık ve basur şikayetleri ortaya çıkabilmektedir.

• Tuvaletiniz geldiği zaman herhangi bir sebeple bekleyip ertelemeyin.
• Beslenmenizde lif açısından zengin içeriğe sahip olan gıdaları ihmal etmeyin.
• Gün içinde bol bol su için.
• Hareketsiz kalmayın, sık sık yürüyüş yapın.
• Tuvalet sırasında kesinlikle ıkınmayın.
• Hemoroid oluştu ise, günde bir iki kez ılık su dolu leğene oturun.
• Fazla ayakta kalmamaya dikkat edin.

11) Mantar:

Gebelik hormonlarının getirdiği hassasiyetle bu tip hastalıklara yakalanma riskinde de artış gözlenir. Neler yapılabilir:

• Vajina bölgesi temizliğinde mümkün olduğunca sabun vb. temizleyiciler kullanmayın. Bu, o bölgedeki zararlı bakterilerle birlikte yararlı bakterilerin de yok olmasına neden olarak, bölgenin savunmasız kalmasına yol açar.
• Naylon iç çamaşırlarını tercih etmeyin. Pamuklu ve nefes alan iç çamaşırları kullanın ve sık sık değiştirmeye dikkat edin.
• Tuvalet sonrası temizliği önden geriye doğru yapın.
• Dar giysiler giymekten kaçının.

12) Vajinal akıntı:

Gebeliğin normal seyrinde görülmesinin yanında, gebelik döneminde gebelik belirtilerinden bağımsız olarak herhangi bir sebeple de ortaya çıkabilen sorunlardandır.  Neler yapılabilir:

• İç çamaşırlarının sık sık değiştirilmesi gerekir.
• Vajina temizliğine dikkat edilmeli ve sabun kullanılmadan temizlik yapılmalıdır.
• Pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir.

13) İdrar yolu enfeksiyonu:

Gebelik rahatsızlıkları içinde en sık görülenlerden birisidir; fakat gebeliğin normal seyrine ait bir rahatsızlık değildir. (Bu rahatsızlıkla ilgili daha ayrıntılı bilgi için ‘İdrar yolu enfeksiyonu sebepleri, belirtileri, tedavisi‘ Başlıklı içeriğe göz atabilirsiniz.) Neler yapılabilir:

• Pamuklu iç çamaşırları tercih edin.
• Vajinal temizliğe önem verin.
• Vajinal temizlikte sabun ve türevi temizleyiciler kullanmayın.
• Vajinal temizliği önden geriye doğru yapın.
• İç çamaşırları sık değiştirin.
• Bolca su için. Bu, idrar yolu enfeksiyonunun en iyi rahatlatıcısıdır.
• İç çamaşırlarının iç yüzeylerini gitmeden önce yüksek ısıda ütüleyin.
• Her şikayette olması gerektiği gibi doktorunuzu bilgilendirin.

14) İsilik:

Gebeliğin getirdiği hormonal değişimlere, yanlış ve sağlıksız beslenmeye vb. daha birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Neler yapılabilir:

• Bol ve pamuklu giysiler tercih edin.
• Vücut temizleyicilerinizi doğal ürünlerden seçin.
• Banyo sonu vücudunuzu iyice durulayın.
• Banyo sonrası mümkünse hemen kurulanmayın, bırakın nemi vücudunuz yavaş yavaş çeksin.
• Terinizi asla vücudunuzda bekletmeyin. Terlediğinizde duş almaya gayret edin.

15) Diş ve diş eti sorunları:

Gebelikte hormonal faktörlere bağlı olarak hassasiyetin artması, bu tip hastalıklara karşı direnci düşürür.  Neler yapılabilir:

• Dişlerinizi düzenli, doğru ve dikkatli fırçalamaya gayret edin.
• Diş bakımını ihmal etmeyin.
• D vitamini ve kalsiyum içeren gıdalar tüketin.
• Bol su için.

16) Varisler:

Fazla kilo ile gebe kalma, gebelikte ani ve fazla kilo alma, aşırı tuzlu beslenme gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Neler yapılabilir:

• Gebeliğe hazırlık aşamasında fazla kiloluysanız, kilonuzun uygun hale gelmesini sağlamalısınız.
• Gebelik sürecinde yeterli miktarda ve sağlıklı gıdalarla beslenerek sağlıksız kilo alımından korunmalısınız.
• Aşırı tuzlu ve şekerli gıdalardan uzak durun.
• C vitamini içeren gıdalar tüketin.
• Sık sık ayaklarınızı bel seviyesinden yükseğe kaldırıp altına destek koyarak uzanın.
• Esnek giysiler tercih edin.

17) Nefes darlığı:

Gebeliğin özellikle son aylarında karşılaşılan bir durumdur. Fakat sigara kullanımı gibi faktörlerin etkisi ile gebelik dışı sebeplerle de ortaya çıkabilmektedir. Neler yapılabilir:

• Sigaradan her türlü uzak durun.
• Sık sık dinlenin.
• Kendinizi fazlaca yormaktan kaçının.
• Yatarken yüksek yastık tercih edin. Yastıklarla bacaklarınızı, karnınızı ve sırtınızı destekleyerek yatın.

18) Uyuz:

Gebelik süreci rahatsızlıkları ile ilgili olmaksızın, tamamıyla gebelik döneminde hassasiyetin artması ile bulaşma yolu ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Neler yapılabilir:

• Günlük yaşantınızda karşılaştığınız kimselerle mümkün olduğunca tensel temasta bulunmamaya dikkat edin. Hastalık bünyenize girdikten sonra ancak tıbbi tedavi ile tedavi sağlanır.
• Özellikle diz kapakları, dirsekler, bel kısmı ve baldırlarda şiddetli kaşıntı hissediyorsanız doktorunuzu mutlaka bilgilendirin. Gebelik hormonlarına bağlı olarak da kaşıntı olabiliyor. Bu ikisinin ayrımı uzmanlar tarafından yapılabilir.
• Tedaviniz başladığında giysilerinizi mümkün olan en yüksek ısıda yıkayın ve yüksek ısıda ütüleyin.
• Kullandığınız tüm yorgan, yastık, çarşaf vb. eşyaları mümkün olan en yüksek ısıda yıkayın ve yüksek ısıda ütüleyin (uyuz paraziti yalnızca yüksek ısıda veya çok düşük ısıda yok olur).

19) Alerjik hastalıklar ve astım, bronşit:

Bu rahatsızlıkların hepsi gebeliğin normal seyri dışında kalan hastalıklardır. Neler yapılabilir:

• Vücudun gebelikten kaynaklanan hassasiyeti göz önünde bulundurularak alerjik etki edecek kirli hava, vücudunuza yaramadığını gebelik öncesinden bildiğiniz gıdalar, yoğun kimyasal içerikli deterjanlar vb. unsurlardan uzak durun.
• Sigara bu rahatsızlıkların en önemli sebebidir. Kesinlikle uzak durun.

20) Böbrek kumu/taşı:

Bu rahatsızlık genellikle gebelik öncesi var olmakla birlikte, gebelik sürecinde kalsiyum takviyesinin böbreklerde çökelti oluşturması sonucu da ortaya çıkabilir. Gebelik öncesi var olup hafif belirtiler gösterirken, gebelikte normal gebelik rahatsızlıklarının tetiklemesiyle ağır belirtilerle ortaya çıkabilir. Neler yapılabilir:

• Bolca sıvı tüketin.
• Özellikle ayaklar olmak üzere üşümekten korunun.
• Kumlu sebzeleri çok iyi yıkayın ve sirkeli suda bekletin.
• Doktorunuza danışın.