Çocuk resimleri ve çocuk resimlerinde gelişim dönemleri

Çocuk resimleri ve çocuk resimlerinde gelişim dönemleri
Çocuk resimleri ve çocuk resimlerinde gelişim dönemleri

Çocukların dünyası büyülü bir gezegendir. Ucu bucağı olmayan hayal güçleri ile oluşturdukları zihinsel tasarımları, bu büyülü dünyanın izlerini yansıtmaktadır. Bir yetişkin kendisini kelimelerle, dümdüz bir şekilde ifade ederken; çocuklar bunu bir oyunla, bir resimle, bir renkle yapmaktadır. Bir çocuğun kendisini en güzel ifade şekillerinden birisi, resimdir. Çocuk resimleri estetik kaygıdan uzak, doğal, içten ve hayal gücü ile donatılmış resimlerdir. Salt bu doğallıktan ve kendini ifade etmedeki bu kaygısızlıktan etkilenerek bir çocuk gibi düşünmeye çalışıp bir çocuk gibi resimler üreten büyük ressamlar bulunmaktadır. Yaş aldıkça gerçeğe dönme ve sanatsal ifadedeki doğallıktan uzaklaşma endişesi, bu sanatçıların çocuksu resimler üretmeyi amaçlamalarına neden olmuştur.

Çocuk büyüdükçe, yaptığı resimlerde daha realist ifadeler oluşmaktadır. Küçük yaşlarda gelişi güzel ifadeler ve yüksek hayal gücü varken, yaş arttıkça gerçeğe daha yakın çizimler ortaya çıkmaktadır. İşte çocuksu resimlerin doğallığını savunan ressamların eleştirel baktıkları nokta tam da budur: Yaş büyüdükçe hayal gücünün sınırlanması veya sınırlandırılması… Peki çocuk resimleri çocuğun yaş aralığına göre hangi değişimleri gösterir? Yazımızda çocuk resimleri ve çocuk resimlerinde bedensel gelişim dönemlerini ele alacağız.

Çocuk resimleri

1 ) 1-4 yaş arası Karalama dönemi:

Bu dönem, çocukların oyun amaçlı olarak gelişi güzel karalamalar yaptıkları dönemdir. Genellikle ebeveynler tarafından ince motor gelişiminin desteklenmesi amacıyla çocuklar bu çizimlere teşvik edilir. Tabi bu yönlendirmenin dışında, çocuk, ebeveyn fark etmeden eline geçirdiği bir kalemle önüne gelen koltuk, duvar, masa gibi herhangi bir yere sanatını icra edebilir 🙂

Zig zag, eğri çizgiler, spiral çizgiler, çemberler, yamuk daireler, ilmek çizgiler, yatay ve dikey çizgiler, noktalar, kavisler vs. gibi rastgele çizimler bu yaş aralığının ürünleridir.

ilginizi çekebilir..  Waldorf eğitim yaklaşımı nedir? Temeli,sistemi ve sınıf ortamı

2 ) 4-7 yaş arası Şema öncesi dönem:

Bu dönemin en belirgin özelliklerinden biri, resimlerde saydamlık algısı oluşudur. Bir evin dışardan görünüşü çizildiğinde, evin içindeki eşyaların da çizilmesi; bir insan çizildiğinde, giysilerinin üzerinde kol ve bacaklarının da çizilmesi gibi örnekler, saydamlık algısına örnektir. Dönemin önemli özelliklerinden bir diğeri ise; resimlerde kullanılan renklerin artık rastgele değil, tercihen seçilmesidir. Çocuk bu dönemde fazla renk ayrımı yapmakla birlikte, artık resimde kullanacağı renkleri kendi beğenisi doğrultusunda seçer. Ayrıca ana ve ara renkleri öğrenebilir. 3 yaşlarının sonlarına doğru bu döneme geçilir. 3 yaşlarında yuvarlak bir kafa, kol ve bacaklarla bir insan çizilebilirken; 4 yaşlarında klasik çöp adam çizilebilir. 4 yaşın sonlarında artık ev, araba gibi objeler ve insan, hayvan gibi figürler daha belirgin çizilmeye başlanabilir. 6 yaş itibariyle artık çizimlere yavaş yavaş konu da eklenmeye başlamaktadır. Bu dönemlerde zemin algısı oluşmaya başladığından resimlere zemin çizgisi de yapılmaktadır.

3 ) 7-9 yaş arası Şematik dönem:

Dönemin en belirgin özelliklerinden biri kuş bakışı resimlerin yaygın olarak yapılmasıdır. Resimler artık ilk bakışta anlaşılır niteliktedir. Daha gerçekçi, ayrıntılı ve belirgin resimler yapılmaya başlanmıştır. Zemin çizgisi daha belirgindir. Yer çizgisi çocuğun çevresiyle ilişkisinin temsilidir. Resimlerde mekan algısı oluşmaya başlamıştır. Resimler mekansal ilişki içinde oluşturulmaktadır. Resim yer, hava ve gök olmak üzere üç bölümden oluşur. Renkler bilinçli tercihlerle ve gerçeğe yakın olarak kullanılır.

4 ) 9-12 yaş arası Gerçekçilik dönemi:

Bu dönemin en belirgin özelliklerinden biri, kız çocuklarla erkek çocukların yaptığı resimlerin konuları bakımından farklı oluşudur. Bu dönemde kız çocuklar daha çok aile, bebek resmi, çiçekler, böcekler, portreler, elbiseler çizerken; erkek çocuklar ise daha çok araba, motor, bisiklet, kamyon, uçak, gemi çizerler. Resimlerde gerçeklik algısı iyice pekişmiştir. Renk olarak da çizim olarak da resimler gerçeğe uygun yapılır. Resimlerde ayrıntı artmıştır. Bu dönemde çizimlerden hoşnut olmama, kendini ifade etmede zorlanma ve duygusallık gözlemlenir.

ilginizi çekebilir..  Çocuklarda dikkat ve algı bozukluğu

5 ) 12-14 yaş arası Doğalcılık dönemi:

Bu dönemde oran orantı, perspektif, renk kullanımı tam anlamıyla kavranmıştır. Objelerin taklidi aslına uygun olarak boyutları ve derinliği esas alınarak resmedilir. Çizilen nesneler arasında orantı bulunur. Renk seçimleri oldukça başarılıdır. Binalar, objeler perspektife uygun çizilir. Resimlerin konusu daha belirgin ve hikayelidir. Resim zemini daha doludur. Resim alanı dolu dolu kullanılır.

Zihinsel yetersizliği olan çocukların resimleri:

Resimlerde genellikle konu ve plan bulunmamaktadır. Akran çizimlerine göre çizimleri bir hayli geridedir. Ayrıntısız, sade karalamalar yaparlar. Ağaçları veya diğer nesneleri ters çizme, objeleri parçalara ayırarak farklı alanlara çizme, insan çizimlerinde göz, ağız, burun çizmeme veya ters çizme gibi çizim yanlışları yapabilirler.

Üstün zekalı çocukların resimleri:

Genellikle farklı düşünme ve düşündüğü farklılığı yansıtma neticesinde hareketli figürler, farklı kavramlar arasında ilginç bağlantılar, sıradışı konu ve anlatımlar görülür. Kağıdın genelde tamamını kullanırlar. Renk seçimleri daha çok canlı renklerden yanadır.

You may also like...

3 Responses

  1. enes dedi ki:

    özellikle ilk başlarda duvarları çok çiziyorlar evde sevimli oluyor büyükler kızsa da

  2. Nermin dedi ki:

    Çocuklarınıza herzaman destek olun. Heveslerini kırmayın. Heryere çizsinler.

  3. Baran dedi ki:

    Bir çocuğun kendisini en güzel ifade şekillerinden birisi, resimdir.
    Bu söze katılıyorum çocuk ancak kendini böyle bir şekilde ifade ediyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir